NEXT STORY
KOR and Solidarność
RELATED STORIES
NEXT STORY
KOR and Solidarność
RELATED STORIES
Views | Duration | ||
---|---|---|---|
41. 1968 – family's emigration | 340 | 05:41 | |
42. Contact with the opposition | 241 | 01:35 | |
43. Leszek Kołakowski | 332 | 02:44 | |
44. Signing of the letter regarding the Constitution | 1 | 219 | 05:49 |
45. Are soldiers from the battle of Lenino heroes? | 1 | 212 | 03:09 |
46. KOR and Solidarność | 1 | 330 | 02:10 |
47. Zygielbojm's escape from Poland | 284 | 04:20 | |
48. Talks of creating a ghetto | 192 | 05:12 | |
49. The start of an underground, clandestine action | 195 | 05:27 | |
50. The beginning of the war-time underground in Poland | 229 | 02:50 |
[Q] Dobrze, ale wracając...
Więc mówię ci, jak to jest.
[Q] ... do sprawy KOR-u, to po... można powiedzieć, że po takiej przerwie, że przez wiele lat jakby stałeś z boku spraw, znaczy nie angażowałeś się?
A nie, jeszcze, to nie jest prawda, bo byłem w tym kościele... jak się nazywają tam, gdzie... jak się nazywają te siostry w kościele tam, gdzie Popiełuszkę zabili? Urszulanki, tak?
[Q] Tak.
Byłem w kościele Urszulanek i mówiłem tam...
[Q] Kiedy?
Nie pamiętam, wcześniej o wiele.
[Q] Nie, nie.
Co nie?! Byłem! Z Rysią. Byłem tam, mówiłem o... już nie pamiętam o czym, w każdym razie tam doszło do takiej scysji. Czy żołnie... Aha... był Jacek, był Adam, wszyscy byli ci wszyscy...
[Q] No tak, ale to już są czasy KOR-owskie.
Nie, jeszcze nie. Wcześniej, o wiele wcześniej, tyś nie była tam. Tyś była jeszcze dzieckiem, jeszcze ciebie nie przeniosł Sławek przez wodę. Nie, nie to było o wiele wcześniej... to już wtedy mówiłem o tym. I wtedy zapytali mnie: 'Czy Pan uważa żołnierzy spod Lenino też za bohaterów polskich?' No i już. I Rysia dostała apopleksji, bo uważała, że ja powiem na nią, że ona nie jest bohaterką. Kiedy to było?
[Q] Nie pamiętam, ale to były lata '80.
To było wcześniej, KOR-u nie było jeszcze. No, wszystko jedno.
[Q] Ale powiedz co powiedziałeś, bo to jest ważne pytanie? Co odpowiedziałeś na to pytanie?
A oczywiście, że powiedziałem, że tak. I wtedy widziałem, jak jej spadł... to było bardzo dawno, bo ona jeszcze nie była z Matyjaszkiewiczem, jeszcze była z Pasternakiem, tak że to było o wiele wcześniej. Powiedziałem: 'Oczywiście, że uważam, że tak'. I widziałem, jak jej... która żołnierz I Armii, która była... strzelała tego, przecież ona była ranna tam, ale strzelała... co? I jak mówi, nie wzięli tylko dlatego, że umiała podnosić wysoko nogi, dlatego mnie wzięli do teatru. Wszystko jedno. Oczywiście, że tak było. To wtedy zobaczyłem, że ci ludzie przychodzą, nawet się zdziwiłem. Po Jacku wiedziałem, że tak jest, bo sprawa Modzelewskiego, Kuronia to... wiedziałem, ale do komunistów nie miałem za grosz zaufania, się bałem ich zresztą. A jak Teresa przyjechała w sprawie tej rezolucji, no taka zmarznięta dziewczynka, trzeba jej podpisać. A że się tym zajmowałem, przecież to jest normalne, nie wiem o co ty pytasz, bo dla mnie nie ma kwestii.
Fine, but go back to... Well, I'm telling you how it is.
[Q] So regarding KOR... We could say that after an interval, for many years you'd been on the sidelines, you hadn't been really involved.
No, that's not true because in that church... what are they called? The place where, what are those sisters called in that church where Popiełuszko was killed? Ursulines, yes? I was in the Ursuline church and I spoke there.
[Q] When?
I don't remember, much earlier. No, no.
[Q] What do you mean?
No, I was there! With Rysia, I was there, I spoke about... I don't remember what I spoke about but in any case, it turned into some sort of argument. Jacek was there, so was Adam, everyone was there, all those ...
[Q] Yes, but KOR already existed by then.
No, not yet, no, no. Earlier, a lot earlier, you weren't there, you were still a child, you hadn't been brought across the water yet, no, this was a whole lot earlier, I was already talking about that then. And that's when they asked me: 'Do you consider the soldiers from the battle of Lenino to be heroes?' That was it. Rysia became apoplectic because she thought I was going to say that she wasn't a hero.
[Q] When was this?
It was earlier, KOR didn't exist yet. But that doesn't matter.
[Q] But what did you say because that's an important question? How did you answer that question?
Well, of course I answered yes, and then I saw how she dropped... it was a long time ago because she wasn't with Matyjaszkiewicz yet, she was still with Pasternak, so this was a lot earlier. I said, of course I think that they are. And I saw how she, who'd been a soldier in the First Army, she'd been... she'd fired a gun, she'd been wounded there but she'd fired a gun and, as she said, they'd not captured her only because she could lift her legs high, that's why they took me on at the theatre. Of course that's how it was. That's when I saw these people coming and I was surprised. I knew by looking at Jacek that this was how it was, the case of Modzelewski, Kuroń, I knew, but I didn't trust the communists one bit, I was afraid of them. So when Teresa arrived with the matter of that resolution, a frozen little girl, I had to sign it for her. But my involvement with this was completely normal, I don't know what it is that you're asking me, for me, there's no issue.
Marek Edelman (1919-2009) was a Jewish-Polish political and social activist and a noted cardiologist. He was the last surviving leader of the 1943 uprising in the Warsaw Ghetto. Following the Second World War, he took an active part in domestic and international politics, dedicating himself to fighting for justice and peace.
Title: Are soldiers from the battle of Lenino heroes?
Listeners: Joanna Szczesna Joanna Klara Agnieszka Zuchowska Anka Grupinska
Joanna Szczesna, dziennikarka "Gazety Wyborczej", autorka - wraz z Anna Bikont - biografia polskiej noblistki "Pamiatkowe rupiecie, przyjaciele i sny Wislawy Szymborskiej". Od lat 70-tych zwiazana z opozycja demokratycznaw Polsce, wspólpracowniczka Komitetu Obrony Robotników, wspóltwórczyni prasy niezaleznej w Polsce: redaktorka "Biuletynu Informacyjnego KOR-u", Agencji Prasowej "Solidarnosc" i "Tygodnika Mazowsze".
Joanna Szczesna is a journalist writing for Gazeta Wyborcza. Together with Anna Bikont, she’s the author of Pamiatkowe rupiecie, przyjaciele i sny Wislawy Szymborskiej (The Recollected Flotsam, Friends and Dreams of Wislawa Szymborska) a biography of Wislawa Szymborska, the Polish winner of the Noble Prize for Literature. Since the 1970s, Joanna Szczesna has been involved with the democratic opposition movement in Poland, active in the Worker’s Defence Committee (KOR), the co-founder of the independent press in Poland: editor of KOR’s Information Bulletin, Solidarnosc Press Agency and Tygodnik Mazowsze.
Joanna Klara Agnieszka 'Aga' Zuchowska was born 20 January 1938. Her father was killed in the Katyń massacre. After the war, she moved from Warsaw to Lódz. She obtained a degree in medicine in 1960, qualifying as a specialist in internal medicine in 1973. Dr Zuchowska worked with Marek Edelman for 15 years. In 1982 she left Poland for Algeria where she remained for the next three years, returning to Poland in 1985. She currently lives in Lódz.
Joanna Klara Agnieszka 'Aga' Zuchowska, urodzona 20 stycznia 1938. Ojciec zginal w Katyniu. Po wojnie zamieszkala w Lodzi. Studia ukonczyla w 1960 r. a specjalizacje z chorób wewnetrznych w 1973 r. Doktorat obronila we Wroclawiu. Pracowala z Markiem Edelmanen przez 15 lat. W 1982 r. wyjechala do Algerii. Wrócila do Polski w 1985 r. i mieszka obecnie w Lodzi.
Anka Grupinska ukonczyla filologie angielska na UAM w Poznaniu. Wspólpracowala z poznanskimi pismami podziemnymi, wraz z innymi zalozyla i wydawala dwumiesiecznik "Czas Kultury". W latach 1988-1989 przebywala w Izraelu opracowujac wspomnienia ocalalych z Zaglady. W latach 1991-1993 pracowala jako attaché kulturalny w ambasadzie polskiej w Tel Awiwie. Od 1996 mieszka w Polsce. Anka Grupinska specjalizuje sie w tematyce stosunków polsko-zydowskich. Publikuje ksiazki (m. in. Wydawnictwo Literackie, Zydowski Instytut Historyczny, Twój Styl), artykuly prasowe (m. in. "Tygodnik Powszechny", "Rzeczpospolita"), realizuje projekty wystawiennicze. Jest takze koordynatorem miedzynarodowego projektu "Swiadek zydowskiego wieku" (archiwizowanie pamieci o zydowskiej przedwojennej Polsce), prowazi autorska audycje radiowa "O Zydach i o Polakach tez" i uczy warszawskich studentów sztuki czytania i pisanie tekstów literackich.
Anka Grupinska studied English at the Adam Mickiewicz University in Poznan, Poland. She wrote for Poznan’s underground publications and was herself one of the founding publishers of the bi-monthly Czas Kultury. She spent 1988 and 1989 in Israel compiling reminiscences of Holocaust survivors. From 1991 to 1993, she held the post of Cultural Attache at the Polish Embassy in Tel Aviv. She moved back to Poland in 1996 and now writes books on Jewish subjects, mainly dealing with the history of the Warsaw ghetto. She is also a freelance journalist for Tygodnik Powszechny. Anka Grupinska is the director of the Centropa Foundation project in Poland (oral history project) called “The Witness of the Jewish Century¿, presents her own radio programme, “Of Jews and of Poles too¿, and teaches creative writing and oral history in Collegium Civitas and SWPS in Warsaw.
Tags: KOR, Komitet Obrony Robotników, Worker's Defence Committee, Ursulines, battle of Lenino, First Army, Jacek Kuroń, Adam Michnik, Jan Matyjaszkiewicz, Karol Modzelewski, Jerzy Popiełuszko
Duration: 3 minutes, 10 seconds
Date story recorded: December 2003
Date story went live: 24 January 2008