NEXT STORY
Communists in Poland before the war
RELATED STORIES
NEXT STORY
Communists in Poland before the war
RELATED STORIES
Views | Duration | ||
---|---|---|---|
11. Medem's Sanatorium | 1 | 491 | 02:45 |
12. Korczak | 605 | 05:01 | |
13. The legend of Korczak | 468 | 01:50 | |
14. Poverty in Warsaw before the war | 1 | 469 | 04:28 |
15. The beginnings of the activities of SKIF: Children from Annopol | 1 | 325 | 02:27 |
16. Summer camps | 307 | 01:27 | |
17. SKIF: Friendship with Stasia | 345 | 04:25 | |
18. Pre-war Bund | 379 | 05:09 | |
19. Alter and Erlich | 318 | 04:11 | |
20. Communists in Poland before the war | 364 | 03:32 |
Two great names that were in the International were Alter and Ehrlich, Ehrlich and Alter, it's all the same. They were friends with Otto Bauer, Blum, Spak, and they were very significant individuals in the socialist movement. From the start of the October Revolution, they were persecuted by the Soviet Union. So when there was a socialist convention in Moscow, I don't know which one, of all the social democratic parties, although it was already after the break-up but it was still one International, the second one, Alter was arrested by Lenin. If it hadn't been for Vandervelde, Alter would have been shot there and then, and if it hadn't been for the delegation of socialists who had come from the West protesting and threatening to go on hunger strike they would not have released him. But Ehrlich was persecuted by the Russians because he was a member of the Bund and also because he was a delegate to the Duma in St Petersburg and had made a declaration in support of Poland's independence. After that, I can't remember how it happened, perhaps I don't know, maybe I never knew, he had to escape from St Petersburg - it wasn't yet Leningrad at that point - and so that's how it was.
Later on, during World War II when the Bolsheviks captured them, it all backfired and they were both killed. They say that Ehrlich committed suicide in prison while Alter was shot a few days later. No one knows if this is true but a cousin of Ehrlich's who lives in Moscow, she had access to those documents and she says it's true because the guard who was on duty then was given 10 days detention for not watching him properly and so Ehrlich was able to commit suicide. But this whole story about Ehrlich and Alter has been described 100 times in different places and details like that... when they were released, they talked with a judge, they'd been engaged by the Russians to set up a worker's committee that would help Russia. Alter was supposed to go to London and Ehrlich to America, but before they could leave, they were locked up in prison and then killed a few months later. There are all sorts of stories told that because Alter had written a letter judging the Soviet Union which he gave to the Polish embassy, I don't know. It's true that he wrote that letter... that there was a Soviet agent there who showed this letter, that's all an invention. Stalin's intention from the beginning was to have them killed because they were his personal enemies. When the Soviet army invaded the eastern territories on 17 September 1939, he and Zdanowski, that is, Alter, Ehrlich and Zdanowski issued a protest to the Soviet authorities in the name of the trade unions at the occupation of Polish territory. They were arrested straight away. So this was the Bund party.
I dwa wielkie nazwiska, ktore tam były w tej Międzynarodówce to był Alter i Erlich, Erlich i Alter. Wszystko jedno. To byli przyjaciele Otto Bauera, Bluma, to byli... Szpaka, to byli wielcy ludzie w ruchu socjalistycznym. No i oni zaznali od początku... od początku rewolucji październikowej szykan ze strony Związku Radzieckiego. Więc jak był nie pamiętam który numer zjazdu, kiedy jeszcze przyjechały wszystkie partie socjaldemokratyczne do Moskwy na zjazd socjalistów – już było po rozłamie faktycznie, ale to była jedna Międzynarodówka, druga, prawda – to Altera aresztował... aresztował Lenin. Gdyby nie Vandervelde, to by go wtedy pewno rozstrzelali, ale wobec tego, że ta delegacja socjalistów, którzy przyjechali z Zachodu, protestowała i by zagroziła głodówką, to by jego nie wypuścili. A Erlich był dlatego... dlatego prześladowany przez Rosjan, dlatego... w ogóle dlatego, że był bundowcem, ale dlatego był prześladowany, że on był delegatem do Dumy w Petersburgu. I on wystąpił z deklaracją o niepodległość Polski. No i wtedy... już nie pamiętam, jak to było, bo nie wiem... może nie wiem, może nie wiedziałem nigdy, on musiał uciekać z Petersburga potem, bo wtedy jeszcze to nie był Leningrad, Petersburg, prawda... No i tak to było. Więc... I potem to się, w czasie II wojny, kiedy bolszewicy ich złapali, to to wszystko się odbiło i obydwóch zabili. Mówią, że Erlich popełnił samobójstwo w więzieniu, ale Altera parę dni potem zastrzelili. Tak że to jest... Nie wiadomo, czy to jest prawda, jakaś kuzynka Erlicha, która jest... mieszka w Moskwie, ona podobno dotarła do tych papierów i mówi, że to jest prawda, bo strażnik, który pilnował jego dostał 10 dni aresztu, że nie dopilnował i że... i że w celi miało miejsce samobójstwo.
Ale ta cała historia z Erlichem i Alterem jest 100 razy opisana wszędzie i ja takich szczegółów, jak wypuścili ich, jak... oni rozmawiali kiedyś z sędzią, przecież ich zaangażowali Rosjanie, żeby oni tworzyli ten komitet robotniczy, który będzie pomagał Rosji. I że Alter miał jechać do Londynu, a Erlich do Ameryki. No ale zanim oni wyjechali, to ich wsadzili do więzienia i po paru miesiącach zabili. I... takie różne plotki opowiadają, opowiadają, że dlatego, że Alter napisał list, który dał do ambasady polskiej z oceną Związku Radzieckiego, nie wiem. To jest prawda, że napisał ten list i że tam był agent sowiecki, który pokazał ten list, i dlatego go... to wszystko są bajdy, Stalin miał od razu w zamyśle ich zabić. Bo to byli jego osobiści... osobiści wrogowie. Bo przecież jak oni... Jak wojska sowieckie 17 września '39 roku weszli na tereny wschodnie, to on i Zdanowsk – znaczy się Alter, Erlich i Zdanowski – to w imieniu związków zawodowych wystąpili z protestem do władz radzieckich o zajęcie terytoriów Polski. Coś o pozbawieniu... Jednym słowem od razu ich aresztowali. Więc to był Bund.
Marek Edelman (1919-2009) was a Jewish-Polish political and social activist and a noted cardiologist. He was the last surviving leader of the 1943 uprising in the Warsaw Ghetto. Following the Second World War, he took an active part in domestic and international politics, dedicating himself to fighting for justice and peace.
Title: Alter and Erlich
Listeners: Joanna Szczesna Joanna Klara Agnieszka Zuchowska Anka Grupinska
Joanna Szczesna, dziennikarka "Gazety Wyborczej", autorka - wraz z Anna Bikont - biografia polskiej noblistki "Pamiatkowe rupiecie, przyjaciele i sny Wislawy Szymborskiej". Od lat 70-tych zwiazana z opozycja demokratycznaw Polsce, wspólpracowniczka Komitetu Obrony Robotników, wspóltwórczyni prasy niezaleznej w Polsce: redaktorka "Biuletynu Informacyjnego KOR-u", Agencji Prasowej "Solidarnosc" i "Tygodnika Mazowsze".
Joanna Szczesna is a journalist writing for Gazeta Wyborcza. Together with Anna Bikont, she’s the author of Pamiatkowe rupiecie, przyjaciele i sny Wislawy Szymborskiej (The Recollected Flotsam, Friends and Dreams of Wislawa Szymborska) a biography of Wislawa Szymborska, the Polish winner of the Noble Prize for Literature. Since the 1970s, Joanna Szczesna has been involved with the democratic opposition movement in Poland, active in the Worker’s Defence Committee (KOR), the co-founder of the independent press in Poland: editor of KOR’s Information Bulletin, Solidarnosc Press Agency and Tygodnik Mazowsze.
Joanna Klara Agnieszka 'Aga' Zuchowska was born 20 January 1938. Her father was killed in the Katyń massacre. After the war, she moved from Warsaw to Lódz. She obtained a degree in medicine in 1960, qualifying as a specialist in internal medicine in 1973. Dr Zuchowska worked with Marek Edelman for 15 years. In 1982 she left Poland for Algeria where she remained for the next three years, returning to Poland in 1985. She currently lives in Lódz.
Joanna Klara Agnieszka 'Aga' Zuchowska, urodzona 20 stycznia 1938. Ojciec zginal w Katyniu. Po wojnie zamieszkala w Lodzi. Studia ukonczyla w 1960 r. a specjalizacje z chorób wewnetrznych w 1973 r. Doktorat obronila we Wroclawiu. Pracowala z Markiem Edelmanen przez 15 lat. W 1982 r. wyjechala do Algerii. Wrócila do Polski w 1985 r. i mieszka obecnie w Lodzi.
Anka Grupinska ukonczyla filologie angielska na UAM w Poznaniu. Wspólpracowala z poznanskimi pismami podziemnymi, wraz z innymi zalozyla i wydawala dwumiesiecznik "Czas Kultury". W latach 1988-1989 przebywala w Izraelu opracowujac wspomnienia ocalalych z Zaglady. W latach 1991-1993 pracowala jako attaché kulturalny w ambasadzie polskiej w Tel Awiwie. Od 1996 mieszka w Polsce. Anka Grupinska specjalizuje sie w tematyce stosunków polsko-zydowskich. Publikuje ksiazki (m. in. Wydawnictwo Literackie, Zydowski Instytut Historyczny, Twój Styl), artykuly prasowe (m. in. "Tygodnik Powszechny", "Rzeczpospolita"), realizuje projekty wystawiennicze. Jest takze koordynatorem miedzynarodowego projektu "Swiadek zydowskiego wieku" (archiwizowanie pamieci o zydowskiej przedwojennej Polsce), prowazi autorska audycje radiowa "O Zydach i o Polakach tez" i uczy warszawskich studentów sztuki czytania i pisanie tekstów literackich.
Anka Grupinska studied English at the Adam Mickiewicz University in Poznan, Poland. She wrote for Poznan’s underground publications and was herself one of the founding publishers of the bi-monthly Czas Kultury. She spent 1988 and 1989 in Israel compiling reminiscences of Holocaust survivors. From 1991 to 1993, she held the post of Cultural Attache at the Polish Embassy in Tel Aviv. She moved back to Poland in 1996 and now writes books on Jewish subjects, mainly dealing with the history of the Warsaw ghetto. She is also a freelance journalist for Tygodnik Powszechny. Anka Grupinska is the director of the Centropa Foundation project in Poland (oral history project) called “The Witness of the Jewish Century¿, presents her own radio programme, “Of Jews and of Poles too¿, and teaches creative writing and oral history in Collegium Civitas and SWPS in Warsaw.
Tags: Soviet Union, Emile Vandervelde, Henryk Erlich, Otto Bauer, Wiktor Alter
Duration: 4 minutes, 12 seconds
Date story recorded: December 2003
Date story went live: 24 January 2008