NEXT STORY
János Kis
RELATED STORIES
NEXT STORY
János Kis
RELATED STORIES
Views | Duration | ||
---|---|---|---|
181. Raymond Aron | 2 | 03:01 | |
182. János Kis | 3 | 02:26 | |
183. Timothy Garton Ash | 3 | 02:27 | |
184. My Polish friends living in exile | 2 | 02:58 | |
185. Tadeusz Mazowiecki | 3 | 03:03 | |
186. Krzysztof Michalski | 4 | 03:09 | |
187. Krzysztof Michalski’s Summer School in Cortona | 5 | 01:17 | |
188. A private audience with Pope John Paul II | 6 | 02:22 | |
189. My son Piotr and the Pope | 5 | 02:22 | |
190. Krzysztof Michalski’s terminal illness | 6 | 03:50 |
So now I come to what I was talking about earlier, Raymond Aron. He's the person I was talking about: slender, short, whose bass, very low voice didn't match his appearance. His French was very refined and that was something which inhibited me greatly because I would come to France with practically no knowledge of the language. I learned it later but was always afraid to speak in his seminars because the language used there was very sophisticated and people would engage in displays of rhetoric at a very high level. I never had these problems speaking English in England or in the United States, but then again, I had a better grasp of English – of course I made mistakes but this was never something that inhibited me because I knew that for Anglo-Saxons, it wasn't the form so much as the content of what I was saying that matter the most. However, in France I was afraid to speak in Aron's seminars and it was a long time before I could. He was a liberal and although he gradually tended more to the right he remained a liberal and not a conservative. He used to joke when we spoke by saying that I was on the left of the Aronists – he had in mind his supporters, his students, his adoring followers. There was always this… very eminent people would attend his seminars, people who had very right-wing views. They were usually liberals, but at that time you could say the scale they were measured against was the strength of their anti-communism. Anti-communism was very strong among that group of people, not just intellectually but also emotionally. There was Papaioannu, an eminent Greek philosopher who'd been a communist in his youth and had left Greece after the civil war. Alain Besançon who was also a communist but now he's very right-wing, he's a historian and philosopher. Annie Kriegel, Bechler, I could list more… Pierre Manent from the younger generation. I could always count on him on his sincerity and his openness. I remember when, after martial law had been imposed, I met him by chance at the Maison des Sciences de l'Homme, a centre for social sciences on Boulevard Raspail where the institute was situated. Raymond Aron saw me and saying nothing but clearly profoundly moved to tears, he kissed me to show me his understanding and sympathy on account of the imposition of martial law.
No i dochodzę tu do, o czym już mówiłem, Raymonda Arona. Szczuplutki, malutki, którego głos do niego nie pasował, bo to był właściwie taki bas, niski bardzo głos. Taki francuski język wyrafinowany, to było zawsze coś, co hamowało mnie niezwykle, bo ja, przyjeżdżając do Francji, prawie że nie znałem francuskiego. Później się uczyłem, ale bałem się zabierać głos na jego seminarium, bo tam francuszczyzna była tak wyrafinowana, były takie popisy retoryczne ludzi równocześnie na niezwykle wysokim poziomie. Nigdy nie miałem takich problemów w Anglii czy Stanach Zjednoczonych z angielskim. No, też znałem lepiej angielski – no, popełniałem jakieś tam błędy, ale nigdy nie było to źródłem zahamowań, bo ja wiedziałem, że zawsze dla Anglosasów najważniejsza jest nie forma, tylko to co mam do powiedzenia. Natomiast we Francji bałem się i zanim zacząłem mówić na tych seminariach Arona, to minęło sporo czasu. On był liberałem, coraz bardziej szedł na prawo, chociaż zawsze był przede wszystkim liberałem, nie konserwatystą. On mówił nawet w żartach, jak ze mną rozmawiał – jestem na lewicy Aronistów, mając na myśli jego zwolenników, jego uczniów, jego wielbicieli – że on zawsze był... i coś takiego było, to znaczy, że w jego seminariach uczestniczyli ludzie bardzo wybitni, ale o bardzo prawicowych poglądach. To znaczy liberałowie przeważnie, ale tacy... no, wówczas to się mierzyło, można powiedzieć, siłą antykomunizmu. Otóż siła takiego nie tylko intelektualnego, ale emocjonalnego antykomunizmu była bardzo wielka w tymśrodowisku. Ludzie: Papaioannu, był taki wybitny bardzo filozof Grek, który jako młody chłopak był komunistą i wyjechał po wojnie domowej. Alain Besançon, który też był komunistą, a teraz jest człowiekiem bardzo prawicowym, historykiem, filozofem. Annie Kriegel, Bechler, mógłbym wymieniać... Pierre Manent z młodszego pokolenia. No w każdym razie to były wspaniałe seminaria. Zawsze mogłem na niego liczyć. To znaczy jego serdeczność, jego otwartość. Ja pamiętam, jak został wprowadzony stan wojenny w Polsce, spotkałem go przypadkiem w Maison des Sciences de l’Homme, dom nauk społecznych na Boulevard Raspail, gdzie się mieścił Instytut. Raymond Aron mnie zobaczył, słowa nie powiedział, tylko szalenie wzruszony taki, właściwie nawet łzy miał, tak całował mnie, żeby okazać swoją serdeczność i współczucie w związku ze stanem wojennym.
Aleksander Smolar (b. 1940) is a Polish writer, political activist and adviser, vice-president of the Institute for Human Sciences and president of the Stefan Batory Foundation.
Title: Raymond Aron
Listeners: Vitek Tracz
Vitek Tracz is a London-based entrepreneur who has been involved in science publishing, pharmaceutical information and mobile phone-based navigation.
Tags: Raymond Aron, Papaioannu, Alain Besançon, Pierre Manent
Duration: 3 minutes, 1 second
Date story recorded: September 2017
Date story went live: 20 December 2018